Nova školska godina počela je danas u većem dijelu Bosne i Hercegovine, odnosno u sedam od deset kantona u Federaciji BiH te u Republici Srpskoj i Brčko distriktu.
U školske klupe danas su sjeli učenici u Unsko-sanskom, Tuzlanskom, Bosansko-podrinjskom kantonu, Zeničko-dobojskom, Srednjobosanskom i Kantonu Sarajevo te Kantonu 10. Izuzetak su Gimnazija i Mješovita srednja škola u Sanskom Mostu, gdje će nastava početi 9. septembra, a zbog tragičnog događaja koji se desio 21. avgusta ove godine.
Školska godina u Zapadnohercegovačkom, Hercegovačko-neretvanskom kantonu te Posavskom kantonu počinje 9. septembra, i to zbog iznimno visokih temperatura koje su uzrokovale odgodu početka nastave.
Podaci o broju učenika i prvačića u Federaciji BiH još nisu potpuni, jer nisu sva kantonalna ministarstva objavila te informacije. Ipak, može se uočiti da se trend smanjenja broja upisanih učenika u prve razrede osnovnih škola i dalje nastavlja.
Tako će ove godine u prve razrede osnovnih škola Unsko-sanskog kantona krenuti ukupno 1.464 učenika, što je, kako su saopštili iz resornog kantonalnog ministarstva, gotovo identično u odnosu na prošlu godinu.
Kako su potvrdili iz Ministarstva obrazovanja i nauke Tuzlanskog kantona za Tuzlanski.ba, u ovom kantonu je u prve razrede osnovnih škola upisano oko 3.500 prvačića, što znači da, u odnosu na prethodnu godinu, kada je broj prvačića iznosio 3.555, nije padao. Međutim, odnosu na prethodne godine, taj broj je značajno manji.
U Bosansko-podrinjskom kantonu ove godine upisano je će 230 prvačića, što je, prema dostupnim podacima, manje za devet u odnosu na prethodnu školsku godinu.
U 2024/25. godini, Zeničko-dobojski kanton bilježi sličan broj upisanih prvačića u poređenju s prethodnom godinom. Naime, ove godine upisano je 3.038 učenika prvog razreda, što je povećanje od 23 učenika u odnosu na prethodnu školsku godinu.
Ove godine u Srednjobosanskom kantonu upisano je 1.905, odnosno 138 odjela, potvrdio je za Notra.ba Bojan Domić, ministar obrazovanja, znanosti, kulture, mladih i sporta u Vladi KSB. Prema njegovim riječima, SBK ni ove godine, poput većine sredina, nije zaobišao trend smanjenja školske djece, kojih je u osnovnim škola 200-njak manje u odnosu na školsku 2023./2024. godinu, od čega je manje ukupno 80 prvačića.
S druge strane, u Kantonu Sarajevo, gdje će ove godine prvi put u školske klupe sjesti 4.300 osnovaca, što je nešto manje u prošlu godinu, kada je u ovom kantonu upisan 4.451 prvačić.
U Hercegovačko-neretvanskom kantonu zabilježen je pad broja upisanih učenika u prve razrede osnovnih škola. Ove godine, upisano je 1.717 prvačića, što predstavlja smanjenje od 62 učenika u odnosu na školsku godinu 2023/24.
Kako su za Smartinfo.ba potvrdili iz resornog kantonalnog ministarstva, u Posavskom kantonu, za školsku 2024/25. godinu upisano je 150 učenika prvog razreda, što je nešto malo manje u odnosu na prošlu godinu.
U Kantonu 10 prvi put će u školske klupe sjesti 364 učenika, što je gotovo isti broj prvačića kao i prošle godine.
Upit o broju upisanih prvačića poslali smo i ministarstvu obrazovanja Zapadnohercegovačkog kantona, međutim, odgovor još uvijek nismo dobili.
Kad je riječ o entitetu Republika Srpska, tu je prošle godine upisano je 8.900 prvačića, dok ove godine taj broj iznosi 8.957 učenika.
U Brčko distriktu ove godine u osnovne škole krenulo je ukupno 600 prvačića, dok ih je prošle godine bilo 627.
Prema ranijoj analizi Federalnog ministarstva obrazovanja, u prethodnom desetogodišnjem period, broj učenika upisanih u prvi razred osnovnih škola u Federaciji BiH smanjivao se za oko dva posto u prosjeku za svaku školsku godinu.
Pad broja upisanih prvačića u Bosni i Hercegovini ukazuje na ozbiljne demografske i socijalne probleme kojim bi se nadležni trebali ozbiljno i što prije pozabaviti. Ovaj zabrinjavajući trend ne pokazuje samo pad nataliteta, već i probleme poput ekonomske krize i nezadovoljstva cjelokupnim sistemom, što tjera ljude da napuste zemlju u potrazi za boljim životom.
Ukoliko se ne preduzmu hitne mjere za poboljšanje životnog standarda, Bosna i Hercegovina mogla bi se suočiti s još većim gubitkom stanovništva i daljnjim slabljenjem društvene strukture.