Protesti u Srbiji, kao i događaji u Bosni i Hercegovini i na Kosovu, privukli su pažnju međunarodne politike. Nakon dužeg ignorisanja građanskih i studentskih protesta, nekoliko zapadnih političara osudilo je situaciju, podržavši teritorijalni integritet BiH, ali i oprezno komentirajući nezadovoljstvo u Srbiji, piše Deutsche Welle.
Čini se da podrška “stabilokratiji” Aleksandra Vučića više nije garancija regionalne stabilnosti, što je primijetila i međunarodna zajednica, s čestim susretima međunarodnih zvaničnika s predsjednikom Srbije.
Srbija na ivici sigurnosnog rizika
Sastanci Vučića i generalnog sekretara NATO-a Marka Ruttea ukazuju na to da je Srbija na rubu velikog sigurnosnog rizika. Dušan Janjić iz Foruma za etničke odnose smatra da ponašanje vlasti doprinosi ovom procesu, što je privuklo pažnju NATO-a, s naglaskom na potrebu kontrole paravojnih i parapolicijskih snaga u vezi s organizovanim kriminalom i narko-biznisom.
NATO je također skrenuo pažnju na rješavanje slučaja Banjska i demontiranje sistema civilne odbrane, koji je aktiviran i tokom protesta 15. marta.
Diplomatska upozorenja Vučiću
Vučić je iz Brisela izjavio da je razgovarao o ponašanju Kfora na Kosovu i situaciji u BiH, a Dušan Janjić smatra da je to diplomatsko upozorenje Vučiću da je vrijeme iscurilo za “dvostruke igre” podrške ili nepodrške Miloradu Dodiku, te da mora pokazati jasne političke stavove.
Marta Koss, evropska komesarka za proširenje, ocijenila je sastanak kao “konstruktivan”, ali takve izjave nisu naišle na oduševljenje u srpskoj javnosti, što dodatno produbljuje nepovjerenje prema EU.
Izgubljeno povjerenje i novi politički faktor
Janjić upozorava da Vučić više ne uživa povjerenje međunarodne zajednice. Iako bi mogao pokušati formirati proevropsku vladu, međunarodni akteri ostaju skeptični, a sumnje će trajati dok ne dođe do međunarodne istrage o događajima 15. marta u Beogradu.
Pobunjeni građani postaju novi politički faktor u Srbiji. Protesti su postali ozbiljan izazov za Vučića, s građanima koji imaju najveći uticaj na javnost i koji mogu igrati ključnu ulogu u vraćanju stabilnosti, zaključuje Janjić.