Lideri tri najutjecajnije evropske zemlje – Velike Britanije, Francuske i Njemačke – u zajedničkom saopštenju objavljenom 25. jula 2025. godine, izrazili su duboku zabrinutost zbog teške humanitarne situacije u Pojasu Gaze, naglasivši da se „humanitarna katastrofa mora odmah zaustaviti“. Premijer Velike Britanije Keir Starmer, francuski predsjednik Emmanuel Macron i njemački kancelar Friedrich Merz zatražili su hitne mjere koje bi omogućile nesmetan protok humanitarne pomoći i pružanje osnovnih životnih potrepština civilima pogođenim ratom.
„Pozivamo izraelsku vladu da odmah ukine sve prepreke koje ometaju isporuku pomoći, te da omogući Ujedinjenim nacijama i humanitarnim organizacijama da obavljaju svoj posao“, navedeno je u saopštenju koje je objavljeno iz Berlina. Lideri su naglasili da se civilno stanovništvo mora zaštititi, a njihova osnovna prava – pristup vodi, hrani i zdravstvenoj njezi – moraju biti bezuslovno zagarantovana.
„Uskraćivanje osnovne humanitarne pomoći civilima je neprihvatljivo. Izrael, kao potpisnik međunarodnih konvencija, mora poštovati međunarodno humanitarno pravo“, stoji dalje u saopštenju. Evropski lideri su uputili jasan apel za trenutni prekid vatre i pokretanje ozbiljnog političkog procesa koji bi vodio ka trajnom miru i sigurnosti za sve strane u sukobu – kako za Palestince, tako i za Izraelce.
Ovaj poziv dolazi u trenutku kada se više od 100 međunarodnih humanitarnih i organizacija za ljudska prava oglasilo upozorenjem o širenju „masovne gladi“ među stanovništvom Gaze. Prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije (WHO), situacija u Gazi je „katastrofalna i izazvana ljudskim djelovanjem“, dok Izrael negira odgovornost za pogoršanje stanja i tvrdi da Hamas zloupotrebljava pomoć i infrastrukturu.
Izrael je još u martu ove godine uveo gotovo potpunu blokadu pomoći za Gazu, koju je tek djelimično ublažio dva mjeseca kasnije, ali istovremeno ograničio djelovanje UN-ovog sistema distribucije pomoći. Uprkos međunarodnom pritisku, pomoć i dalje stiže sporo i nedovoljno, dok broj civilnih žrtava neprestano raste.
Rat u Gazi traje već više od 21 mjesec, a započeo je nakon napada militantne grupe Hamas na Izrael 7. oktobra 2023. godine, kada je ubijeno 1.219 ljudi, većinom civila. Kao odgovor, izraelska vojska je pokrenula opsežnu kampanju na palestinskom teritoriju, u kojoj je do sada, prema podacima Ministarstva zdravstva u Gazi, poginulo 59.676 Palestinaca, također većinom civila.
Od ukupno 251 taoca koji su oteti tokom napada Hamasa, 49 se još uvijek nalazi u Gazi, a izraelska vojska tvrdi da je 27 njih već ubijeno. U svjetlu ovih brojki, evropski lideri pozivaju na prekid sukoba i pokretanje sveobuhvatnog mirovnog procesa, uz jasnu poruku: „Vrijeme je za kraj rata.“
Prenosi Radio Sarajevo