Sahat-kula u srcu Baščaršije: Jedini sat na svijetu koji mjeri vrijeme po islamskom kalendaru
U samom srcu sarajevske Baščaršije, odmah uz Gazi Husrev-begovu džamiju, uzdiže se Sahat-kula – simbol vremena, tradicije i historije. Ekipa portala Klix.ba imala je priliku zaviriti unutar ove autentične građevine, gdje vrijeme doslovno teče drugačije.
Ova 30 metara visoka kula, izgrađena vjerovatno u 16. stoljeću, jedinstvena je po tome što je jedini sat na svijetu koji mjeri vrijeme po lunarnom sistemu – “a la turca” – gdje dan počinje zalaskom sunca, odnosno akšamom. Prvi pisani tragovi o njenom postojanju datiraju iz 17. stoljeća, a kroz historiju je više puta obnavljana. Nakon požara 1697. godine, ponovno je oštećena 1831., a obnovljena tri godine kasnije. Današnji mehanizam sata, britanske proizvodnje “Gillette & Bland Croydon”, ugrađen je 1875. godine, zahvaljujući donaciji sarajevskih trgovaca Hašimage Glođe i Mehage Kapetanovića.
Sat i danas precizno radi zahvaljujući muvekitu – osobi koja svakodnevno podešava sat u skladu s islamskim kalendarom. Mehanizam funkcioniše uz pomoć dva utega: jedan pokreće sat, a drugi zvono. Sat se mora podešavati jednom do dva puta sedmično, budući da se vrijeme zalaska sunca neprekidno mijenja.
U Sarajevu danas postoje dvije muvekithane – kod Careve i Husrev-begove džamije – opremljene satovima i instrumentima za mjerenje visine sunca, što je ključno za određivanje namaskih vremena. Historija muvekitluka u Sarajevu bogata je imenima, a danas ovu važnu ulogu obavlja Mensur Zlatar, koji je muvekit postao još 1967. godine. Uz njega, o kuli brine i Eldin Jašarević.
Sahat-kula nije otvorena za javnost, prvenstveno iz sigurnosnih razloga – unutrašnje stepenice su uske, strme i potencijalno opasne za posjetioce. No, i bez turističkog pristupa, ona i dalje ponosno stoji kao čuvar jednog posebnog, duhovnog odnosa prema vremenu.
Poznata i po pojavljivanju u filmu Valter brani Sarajevo, Sahat-kula ostaje jedno od najposebnijih obilježja glavnog grada Bosne i Hercegovine.
Prenosi Klix